Hapşırığı tutarsanız ne olur? Bu hata başınıza büyük dert açabilir

Hapşırık, vücudun kendini savunma mekanizmalarından biridir ve dışarıdan gelen mikropları, tozları ya da tahriş edici unsurları güçlü bir refleksle dışarı atmayı amaçlar. Ancak toplum içinde rahatsızlık vermemek ya da utanmak gibi nedenlerle bu doğal refleksi bastırmak alışkanlık haline gelmiş olabilir. Oysa bu davranışın sanıldığından çok daha tehlikeli sonuçları olabilir.

Hapşırmayı tutmak; kulak zarından beyin damarlarına kadar birçok bölgede ciddi zararlar doğurabilecek ani basınç değişikliklerine neden olabilir.

HAPŞIRIK NEDİR VE NEDEN GERÇEKLEŞİR?

• Hapşırık, burun iç yüzeyini tahriş eden maddelere karşı vücudun gösterdiği bir savunma refleksidir.

• Solunum yollarına giren toz, polen, mikrop veya tahriş edici herhangi bir madde; sinir uçlarını uyararak beyne “hapşır” sinyali gönderir.

• Bu sinyal, göğüs kaslarının kasılmasıyla birlikte ağız ve burun yoluyla yüksek basınçlı bir hava çıkışı oluşturur.

• Ortalama bir hapşırık saatte 150 km’ye varan hızla gerçekleşir.

HAPŞIRIK NEDEN TUTULMAMALI? DETAYLI AÇIKLAMALARLA

1. Beyin Damarlarında Basınç Artışı

• Hapşırık bastırıldığında, dışarı çıkması gereken basınç içe yönelir.

• Bu durum beyin damarlarında ani basınç artışına neden olabilir.

• Aşırı nadir durumlarda, bu durum beyin damarlarında çatlamaya veya ani baş ağrılarına yol açabilir.

2. Kulak Zarı Hasarı

• Burun ve kulak arasında “östaki borusu” adlı bir kanal bulunur.

• Tutulan hapşırık bu kanala yönelerek orta kulağa baskı uygular.

• Sonuç olarak kulak zarında yırtılma, basınç değişikliği ya da işitme kaybı görülebilir.

3. Solunum Yollarında Hasar

• Havanın çıkacak yer bulamaması, soluk borusu ve akciğerlerde mikro düzeyde doku zedelenmelerine neden olabilir.

• Özellikle astım, bronşit gibi hastalığı olan kişiler için risk daha fazladır.

4. Damar Tıkanıklığı ve Anevrizma Riski

• Çok nadir de olsa, tutulan hapşırık bazı bireylerde mevcut bir damarsal zayıflığı tetikleyebilir.

• Anevrizma (damar baloncuğu) oluşumu ya da patlaması riski bu gibi basınç anlarında artabilir.

5. Gırtlak ve Boğaz Yaralanmaları

• Hapşırık esnasında hava, yüksek basınçla boğazdan geçer.

• Eğer bu basınç bastırılırsa, gırtlakta ya da farinkste mikro yırtıklar oluşabilir.

• Bu yırtıklar konuşma güçlüğü, boğaz ağrısı ya da enfeksiyonlara davetiye çıkarabilir.

UZMANLAR NE DİYOR?

• Kulak burun boğaz uzmanları, hapşırığın bastırılmasının “gereksiz ve riskli” bir davranış olduğunda hemfikir.

• Özellikle burun kapatılarak yapılan hapşırık tutmalar, en tehlikeli olanıdır.

• “Eğer hapşırmanız gerekiyorsa, onu güvenli ve doğru bir şekilde gerçekleştirin” önerisi sıklıkla dile getirilir.

HAPŞIRIRKEN NE YAPMALIYIZ?

• Hapşırığı engellemek yerine doğru şekilde yönlendirmek gerekir.

• Dirseğinizin iç kısmına veya kağıt mendile hapşırın.

• Mendil kullanıyorsanız hemen çöpe atın ve ellerinizi yıkayın.

• Ortamda başkaları varsa sosyal mesafe kuralına dikkat edin.

HAPŞIRIK TUTMAK KİMLER İÇİN DAHA TEHLİKELİDİR?

• Yüksek tansiyon hastaları

• Anevrizma öyküsü bulunanlar

• Kulak zarında hassasiyeti olanlar

• Solunum rahatsızlığı yaşayan bireyler

• Çocuklar ve yaşlılar